Kafkasya, Karadeniz ve Hazar denizi arasında yer alan, Avrupa ve Asya'nın sınırında bulunan bölgeye verilen isimdir. Kafkas sıradağlarında, 5642 metre yüksekliğiyle Kafkasya ve Rusya'nın en yüksek dağı olan ve Kafkasya halklarının sözlü edebiyatına ilham veren Elbruz Dağı da bulunmaktadır. Kafkasya bölgesi siyasi ve coğrafi olarak Kuzey Kafkasya ve Güney Kafkasya olmak üzere ikiye ayrılır. Güney Kafkasya, Kafkas ötesi anlamında Transkafkasya olarak da adlandırılmaktadır.
Doğal sınırlarını batısında Karadeniz, doğusunda ise Hazar Denizi oluşturur. Uzunluğu 1440 kilometreden fazla olan Kafkas Dağları Taman Yarımadası'ndan başlayarak, Apşeron Yarımadası'na ulaşır. Kafkas Dağları, Kafkasya’yı bölgesel olarak üç kısma böler. Taman Yarımadası’ndan Kuban Nehri’nin kaynaklarına kadar Batı Kafkasya, Kuban Vadisi’nden Daryal Geçidi’ne kadar Orta Kafkasya, Daryal Geçidi’nden Apşeron Yarımadası’na kadar uzanan bölge ise Doğu Kafkasya olarak adlandırılır. Yüksekliği 5642 metre olan Elbruz ve 5047 metre olan Kazbek Dağları Orta Kafkasya’da yer almaktadır.
Kafkasya'nın akarsuları genellikle kaynaklarını Kafkas dağlarının kar ve buzlarla örtülü tepelerinden alırlar. Derin vadiler oyarak dağlardan indikten sonra kaynaklarını zaten bu dağlardan alan Kuban, Terek, Sulak ve Kura nehirlerine kavuşurlar.
Karadeniz ve Hazar Denizi boyunca uzanan Büyük Kafkas Sıradağları, çevresindeki bölgelerin ikliminde büyük farklılıklar yaratır. Doruklarında toplanan bulutlar özellikle güneybatı tarafında şiddetli yağmura ve kara yol açar. Batı Gürcistan’ın büyük kısmında üzüm, narenciye ve çay yetiştirilebilir. Tiflis’in doğusunda, Bakü ve Hazar Denizi’ne uzanan, doğu kısmındaki tuzlu çölle birlikte Kura Ovası son derece kuraktır. Aşağı Kura ve Aras’ın güneyinde ise kurak Muğan bozkırı yerini güney Hazar kıyısını çevreleyen yaprak döken gür ormanlara bırakır. Kafkasya’daki her yerde, vadi ve yaylalarda sığır ve koyun yetiştirmek mümkündür.
Büyük Kafkas Sıradağlarının kuzey tarafındaki bol yağışı iki büyük nehir olan Kuban ve Terek nehirleri taşır. Terek Nehri’nin kuzeyinde bulunan hayvan otlatmaya uygun çayırlıklar doğuda, Hazar kıyısında kuru bozkıra ve yarı çöle dönüşür. Ilıman iklime sahip Kuzey Kafkasya’nın Çerkesya ve Çeçenya’daki ova ve sırtlarını yaprak döken ormanlar kaplar. Stavropol ve Don üzerindeki Rostov’a doğru uzanan bozkırlarda buğday ve mısır, aşağı Kuban’da ise pirinç ve üzüm yetiştirilir.
Kafkasya'nın iki önemli ve her zaman açık olan geçidi vardır. Bunlardan biri Daryal geçididir. Geçidin deniz seviyesinden yüksekliği 2379 metredir. Bugün Kuzey Osetya Özerk Cumhuriyeti'nin başkenti olan Vladikavkaz'ı, Gürcistan'ın başkenti Tiflis'e bağlayan yol bu geçitten geçer. Bu geçit Kafkasya'yı siyasi, askeri ve hattâ sosyal yönlerden iki ana parçaya ayırır.
Daryal'dan başka ikinci önemli geçit de Derbent'tir. Bu geçit Hazar Denizi kıyısı boyunca uzanır ve genişliği 1.5 ile 30 km arasında değişir. Dağıstan'da bu iki geçit ile birlikte Avar, Karayan, Sol ve Mamison geçitleri de bulunmaktadır.
Rusya'nın özerk cumhuriyetleri
| Kuzey Kafkasya Bölgesi | Güney Kafkasya Bölgesi |
| Adigey | Abhazya |
| Astrahan Oblastı | Güney Osetya |
| Çeçenistan | Azerbaycan |
| İnguşetya | Ermenistan |
| Dağıstan | Gürcistan |
| Kaberdey - Balkar | |
| Kalmukya | |
| Karaçay - Çerkes | |
| Krasnodar Krayı | |
| Kuzey Osetya | |
| Stravrapol Krayı | |
| Rostov Oblastı | |
| Volgograd Oblastı |
